“Đường Kách mệnh” gồm 100 trang in thạch, trên giấy nến, kích thước 22x15cm, trang bìa lót có kích thước 15x20cm đang lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia (in đầu năm 1927), được công nhận Bảo vật Quốc gia năm 2012.
Đây cũng là cuốn “Đường Kách mệnh” gốc duy nhất còn lại đến nay, có thể nói, đó cũng là hiện vật “độc nhất vô nhị” ở Bảo tàng Cách mạng Việt Nam (nay là Bảo tàng Lịch sử Quốc gia). Tác phẩm có giá trị to lớn trên phương diện lý luận và thực tiễn. Thông qua “Đường Kách mệnh”, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã trình bày những điều cốt lõi của học thuyết Mác - Lênin và phương hướng phát triển cơ bản của cách mạng Việt Nam một cách dễ hiểu nhất.
Dưới ánh sáng của cuốn sách này, lớp học trò đầu tiên đã về nước hoạt động, cùng Người chuẩn bị cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam năm 1930, lãnh đạo nhân dân tiến hành thắng lợi Cách mạng tháng Tám 1945, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, hoàn thành sự nghiệp đấu tranh bảo vệ nền độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, 199 hiện đường lối đổi mới và hội nhập quốc tế.
Một điều lý thú là trong cuốn “Đường Kách mệnh” hiện trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia có một tờ giấy rời (tờ Trình) viết chữ nôm, bằng mực Son kể về việc bắt được cuốn sách. Toàn văn tờ Trình đó như sau:
“Tên con là Phó lý Nguyễn Văn Tôn, xã Hạ Trường, xin nộp quan huyện Thanh Hà quyển sách này. Con xin làm đơn trình sau. Bảo Đại năm thứ 5, ngày 29 tháng Hai”. Phó lý Nguyễn Văn Tôn (ký), có chữ “Nhất và chữ “Phụng đệ” cùng với chữ ký và con dấu của tri huyện Thanh Hà Trần Ngọc Liễn.
Tờ trình của Phó lý xã Hạ Trường xác nhận một sự thực quan trọng là ngày 29-2, Bảo Đại năm thứ năm, tức là ngày 28-3-1930, y đã bắt được cuốn sách “cấm”, sau trên dưới 3 năm xuất bản, đã nộp “tang vật” kèm theo tờ Trình lên Tri huyện Thanh Hà và đã được viên quan cấp trên xác nhận.
Xem thêm: Bản thảo “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến"
Bảo vật Quốc gia Đường Kách mệnh là sự vận dụng sáng tạo lý luận của chủ nghĩa Mác - Lê-nin trong đấu tranh giải phóng dân tộc gắn với cách mạng vô sản, là nền tảng cho việc tìm hướng đi mới cho sự nghiệp giải phóng dân tộc của cách mạng Việt Nam và được coi là văn kiện lý luận chính trị đầu tiên của Đảng, đặt nền tảng tư tưởng cho đường lối cách mạng Việt Nam.
Khi nhận xét về tác phẩm Đường Kách mệnh, cố Đại tướng Võ Nguyên Giáp, ngày 3-10-2007, đã viết: “Đường Kách mệnh là tác phẩm lý luận cách mạng đầu tiên ở Việt Nam của lãnh tụ vĩ đại Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh.
Tư tưởng và đạo đức của Người không những là ngọn cờ lãnh đạo nhân dân ta giành thắng lợi trong cuộc đấu tranh giới phóng dân tộc, mà còn mãi mãi dẫn đường nhân dân ta tiến lên xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, xã hội Công bằng, dân chủ, văn minh, sánh vai cùng các nước trên.
Xem thêm: Tác phẩm "Ngục trung nhật ký" của Hồ Chí Minh"
Đường Kách Mênh không những đặt nền móng cho việc thành lập một chính Đảng Cộng sản ở Việt Nam, là cơ sở cho cương lĩnh chính trị của Đảng mà cũng chứng minh một cách cụ thể, chính xác và sinh động nhất nội dung chính thống đầu tiên của phương pháp cách mạng Hồ Chí Minh...
Không chỉ có giá trị thiết thực và ý nghĩa to lớn đối với cách mạng Việt Nam mà còn là cẩm nang quý báu cho mọi cuộc cách mạng giải phóng dân tộc của thời đại trên toàn thế giới.
Để hiểu rõ hơn về các bảo vật quốc gia Việt nam mời các bạn theo dõi các bài viết tại mục: Di sản bảo vật