Lời Phật dạy về tu tâm

Lời Phật dạy về tu tâm qua những câu chuyện

Phật nói: nhân hoạt nhất thế, tu tâm nhất sinh – người sống một đời, tu tâm cả đời. Mỗi ngày làm một việc tốt, mỗi năm làm ba trăm việc tốt, tích thiện thành phúc đức, thay đổi vận mệnh. 

Nội tâm của tu hành giả không phải là môi trường, không phải là vật chất. Một người có đủ quyết tâm tu hành, dù ở thành phố bận rộn, cũng có thể tĩnh tâm và thành Phật. Nếu bạn là một người có tâm hồn phức tạp, bạn không thể luyện tập ngay cả trong vùng núi yên tĩnh và rộng lớn.

Căn nguyên của sự mệt mỏi nằm ở việc bạn có quá nhiều đòi hỏi và suy nghĩ, điều này đã ảnh hưởng đến ý định tu tập ban đầu của bạn, bạn luôn bị ảnh hưởng bởi ngoại cảnh, bị quấy rầy và đổ lỗi cho những sự việc xung quanh đã ảnh hưởng đến bạn. 

Câu chuyện của một người đi tu

Có một nhà sư muốn tu luyện thành chính quả, ông định rời ngôi làng nơi mình sống và đi tu ở một vùng núi hoang vắng.

Khi lên đường, nhà sư chỉ mang theo một mảnh vải nhỏ để vá quần áo. Ông đến vùng núi và dựng một ngôi nhà tranh rất đơn sơ làm nơi ở của mình. Trong vòng vài ngày, ông tìm thấy một con chuột trong túp lều. Nhưng ông đã thề sẽ không giết hại bất cứ sinh vật nào, và ông không muốn làm tổn thương con chuột đó.

Ông trở về làng và xin một con mèo. Sau khi mang mèo về, vì sợ mèo ăn thịt chuột, điều này sẽ phá bỏ lời thề của ông và coi đó là hành động giết người. Nhưng nếu con mèo không được phép ăn con chuột, thì con mèo sẽ không có thức ăn để ăn.

Nhà sư trở về làng và nhờ người khác kiếm một con bò, và muốn con mèo uống sữa để sống. Bằng cách này, con mèo uống sữa mỗi ngày, và nếu con chuột làm phiền nó, con mèo sẽ sợ hãi con chuột. Nhưng ông ấy cũng thấy rằng cần phải dành một chút thời gian để chăm sóc những con bò, và rằng ông sẽ không có đủ thời gian cho việc tập luyện.

Ông trở lại làng lần nữa và tìm một người vô gia cư để giúp chăm sóc đàn bò, để nhà sư có thời gian tập luyện tốt trở lại. Sau khi người vô gia cư đến đây một thời gian, anh ta cảm thấy cuộc sống như vậy không như ý muốn của mình nên đã phàn nàn với nhà sư: "Tôi không phải là một người tu hành. Tôi muốn sống một cuộc sống bình thường, với một gia đình, một vợ và bọn trẻ."

Người tu khổ hạnh sau khi suy nghĩ là đúng, không nên ép buộc người khác phải sống cuộc đời tu tập như thế này. Dần dần núi tu hành đã trở thành một ngôi làng sống động và xinh đẹp.

Thực ra, những gì bạn thực hành là chính tâm của bạn chứ không phải môi trường xung quanh bạn, nếu bạn đủ quyết tâm và đủ chân thành thì dù xung quanh bạn có gặp phải môi trường nào và có ảnh hưởng như thế nào đi chăng nữa cũng không ảnh hưởng đến tâm của bạn. Nếu bạn có ham muốn và tham lam trong lòng, bạn sẽ bị kiệt sức bởi những điều này, và bạn sẽ tiếp tục rơi vào những vướng mắc và mâu thuẫn, ảnh hưởng đến những gì bạn nên làm.

Câu chuyện của một vị vua mất nước

Thuở xa xưa, có một vị vua vừa tài giỏi vừa thông minh, đảm đang. Sau khi làm vua, ông càng chú trọng đến việc trồng trọt và trồng dâu, phát triển đất nước, quốc lực rất mạnh. Ông cũng tiếp tục mở rộng lãnh thổ ra nhiều vùng lân cận.

Nhưng về sau, ông ta dần trở thành một bạo chúa mà ai cũng muốn chống lại, tất cả đều bắt đầu từ khi anh ta muốn có một đôi đũa ngà. Trên thực tế, ông ta có thể mua được một đôi đũa ngà voi, nhưng đôi đũa ngà voi vô cùng quý giá. Với đôi đũa ngà, ông cũng muốn có một số đồ dùng cao cấp tương xứng. Vì vậy, ông đã thay thế những chiếc đĩa và bát bằng ngọc bích.

Sau này, những loại rau thông thường không còn đáp ứng được yêu cầu của ông nữa. Càng ngày ông càng đòi hỏi những món ngon của núi và biển. Sau đó, có thể nói là thay đổi càng lúc càng mạnh, cơm ăn, áo mặc, nhà ở đều ngày càng tân tiến, cung điện ngày càng lớn, quần áo đều là lụa và sa tanh.

Sau năm năm theo cách này, nhà vua ngày càng tham lam và ngông cuồng, cuối cùng khiến cả đất nước rối ren và khốn đốn. Kết quả cuối cùng dẫn đến việc mất nước.

Khát vọng khoái lạc cuối cùng đã hủy hoại toàn bộ đất nước. Con người ta phải biết hài lòng và không cảm thấy mệt mỏi với một số ám ảnh không thể tránh khỏi, nếu theo đuổi những ám ảnh quá nhiều, bạn không chỉ tự chuốc lấy rắc rối mà còn ảnh hưởng đến người và vật xung quanh.

Dù là tu hành hay tại thế, việc duy trì tâm thái bình thường là quan trọng nhất. Trong lòng yên bình tự động sẽ như có một phong cảnh đẹp nhất. Dù thế gian phức tạp, tâm vẫn có đích đến, dẫu có gập ghềnh, chông chênh, tâm vẫn bình yên, dẫu thăng trầm năm tháng, tâm vẫn mãn nguyện.

Lời Phật dạy về tu tâm – sự nuôi dưỡng

Đức Phật nói, nhất tâm, nhất thế giới, nhất diệp, nhất bồ đề. Con người sống ở tâm, và nhân sinh là nơi để tu dưỡng tâm.

Đôi khi, tôi cảm thấy thoải mái không thể giải thích được, và toàn bộ cuộc sống của tôi như đang sống, với sức sống vô hạn. Đôi khi lòng tôi buồn vô cớ, cả người bơ phờ, thiếu sức sống. Nhưng thế giới bên ngoài không có gì thay đổi, nhưng cảm giác không thể giải thích được trong tâm tôi điều khiển cả con người, và cả con người cũng hoàn toàn bị tâm điều khiển.

Đức Phật cho rằng mọi khổ đau trên đời đều bắt nguồn từ tâm, và cách duy nhất để thoát khỏi biển khổ là tu tâm. Ngoài ra, đối với một số việc, tâm tưởng rằng không có cách nào để giải thoát, sau đó mất đi hy vọng. Thực ra, nó không phải là xấu. Mấy chuyện sinh tử mà lòng nghĩ đơn giản thì sẽ cảm thấy không ghê gớm lắm.

Có điều một sự vật thường tồn tại một cách khách quan. Chỉ là tâm cảm động, tâm biết phán đoán sự vật, con người nhận định trải qua sự phán xét của tâm. Cái tâm là cái chi phối trong cuộc sống, và việc tu tâm trong cuộc sống là lẽ đương nhiên.

Nuôi dưỡng tâm là một quá trình lâu dài, chỉ những tâm đã trải qua thất vọng, đau đớn, dằn vặt và tủi nhục mới có thể nhìn xa, nhìn thấu và hướng tới sự bình yên và tĩnh lặng. Dù gió có thổi thế nào, lòng vẫn không lay chuyển. Người ta cần phải tu tâm ngay thẳng, tu tâm từ bi, chỉ khi tâm đúng đắn mới có thể sinh thành chính quả và tu thành chính quả. Tu luyện thành quả thật, vạn vật thay đổi, lòng người đứng lại. Đánh giá thấp lợi ích và mất mát, đánh giá thấp sự sống và cái chết. Trong lòng không cần lo lắng, trong lòng cảm thấy thoải mái, thư thái. Đạo Phật nói về tu hành, tu hành nằm ở chỗ tu tâm, trong tâm không có tạp niệm tự nhiên thiên hạ vô thường.

Lời Phật dạy về tu tâm – ai nên tu tâm?

Người tu Phật có nhiều loại, nhìn chung thì có người tu ở chùa, tu tại gia, người tu Phật ở chùa gọi là xuất gia, người tu Phật tại gia gọi là cư sĩ. Nhưng dù phân chia như thế nào thì cũng không bao giờ thay đổi so với tông phái của nó, vị Phật chúng ta tu chính là vị Phật gọi là Phật Tâm.

Một vị cao tăng từng nói. Lạy Phật, con không muốn con tụng kinh, lễ Phật hay trở thành đệ tử Phật gia. Ngay cả đức Phật cũng không muốn con tin Phật. Nhưng Đức Phật hy vọng rằng bạn sẽ không làm mọi điều ác và mọi điều lành sẽ theo sau. Đức Phật chỉ bay đến với người có duyên, còn người có duyên như vậy là người tu hết ác, hết thiện. Như vậy từ đây chúng ta có thể biết rằng Phật là tâm, và tâm là Phật.

Nhà sư lỗi lạc lúc đó nói rằng Phật không ở trong chùa, cũng không phải là Phật trên trời, mà là Phật ở trong lòng bạn. Vì Phật tâm là Phật lớn nhất. Khi tu hành và lễ Phật, chúng ta phải hiểu mình đang tu là gì và mục đích của mình là gì? Đại sư Bồ-đề-đạt-ma từng nói rằng tôi vốn dĩ cầu tâm thay Phật, nhưng tâm tôi là Phật. Người tin rằng chúng ta cần phải cầu tâm, và nếu tâm cầu xin thì Phật sẽ tự nhiên thành.

Lời Phật dạy về tu tâm – tu thế nào cho đúng?

Thứ nhất, tu theo đạo Phật tức là tu tâm, làm sao thành Phật nếu tâm không tĩnh. Người thành Phật không dám nói mình đã đoạn tuyệt bảy xúc, sáu dục mà phải là người có tâm thanh thản hơn và một tâm trí trong sạch hơn thì sẽ không bị lung lay. Trong kinh Phật chúng ta cũng đã nói nhiều người nên chuyên tâm và kiên trì tu Phật, nếu tâm không tĩnh thì làm sao có thể kiên trì niệm Phật, tụng kinh, lễ Phật, quy y trong Tam bảo? Vì vậy, trước khi tu theo đạo Phật, chúng ta phải buông bỏ những ám ảnh và để tâm tĩnh lặng. Khi đó mới có thời gian và tâm sức để tu Phật!

Tiếp theo, chúng ta không chỉ cần bình tĩnh mà còn cần trong sáng! Nếu bạn thực hành Phật là để Phật mang lại lợi ích cho bạn, mang lại tiền bạc cho bạn hoặc mang lại cho bạn xe hơi, nhà cửa, sắc đẹp. Vậy thì bạn đã ở điểm xuất phát sai rồi, dù bạn có nỗ lực đến đâu cũng không thể tu thành chính quả. Đức Phật từng nói Phật pháp tuy vô biên nhưng Đức Phật không toàn năng! Dù Đức Phật có toàn năng cũng không thể thỏa mãn những đòi hỏi vô lý của bạn. Bởi vì bạn không hiểu Phật là gì cả.

Cuối cùng, tôi muốn nói rằng Phật là tâm, và tâm là Phật, nếu tâm không tĩnh thì không thể thành Phật. Nếu tâm không thanh tịnh thì tu Phật ắt có mục đích. Nếu trong lòng đã bất kính Phật thì cũng phải bất tín với Phật, không tin thì làm sao nói đến chuyện thành Phật được? Một người sẽ không cô đơn, vì trong tâm mình còn có Phật!

Xem thêm:

Tại sao tràng hạt lại sử dụng 108 hạt?

Tại sao lại phải bố thí? Ý nghĩa của việc bố thí trong Phật giáo

Công ty TNHH Kiến Trúc Phong Thủy Tam Nguyên

Hotline: 1900.2292

Địa chỉ:

• Hà Nội: Lô A12/D7, ngõ 66 Khúc Thừa Dụ, Khu đô thị mới, Cầu Giấy, Hà Nội, Việt Nam
• Quảng Ninh: Số 81 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hồng Hải, TP. Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh
• Đà Nẵng: Tầng 12, Tòa ACB, 218 Bạch Đằng, Phường Phước Ninh, Quận Hải Châu, Đà Nẵng
• TP Hồ Chí Minh: 778/5 Nguyễn Kiệm, Phường 4, Quận Phú Nhuận, TP HCM